Γιορτές και πανηγύρια

Σε όλη την Ελληνική ύπαιθρο, κυρίως τους θερινούς μήνες με την ευκαιρία της γιορτής ενός τοπικού Αγίου, γίνονται πανηγύρια και ιδιαίτερες εορταστικές εκδηλώσεις που φέρουν τον χαρακτήρα της κάθε περιοχής.

Επεξήγηση με στρογγυλεμένο παραλληλόγραμμο: Την ημέρα του Μιχαήλ Αρχάγγελου 8-11 το βράδυ να μην αφήνεις ρούχα απλωμένα έξω (Αρχάνες Ηρακλείου)Καθώς είναι η περίοδος της συγκομιδής, (θερισμός, τρύγος) οι γεωργοί ανησυχούν για τον καιρό και τις αρρώστιες και κάνουν αργίες στη μνήμη των αγίων για να μην τους θυμώσουν και να τους προστατέψουν. Πολλές είναι και οι δοξασίες του λαού για τους Αγίους. Έτσι για παράδειγμα, ο Αϊ Ρούφνης, ο Άγιος Ονούφριος δηλαδή, που γιορτάζει 12 Ιουνίου, ρουφά τα στάχυα. Στη γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου, φέρνουν τα πρώτα σταφύλια στην εκκλησία να ευλογηθούν. Αλλά και το φθινόπωρο, τα έθιμα δε σταματούν. Στα Δωδεκάνησα κρεμούν σακουλάκια με το σπόρο της σποράς στα εικονίσματα και αλλού τη μέρα του Σταυρού, 14 Σεπτέμβρη, πάνε το σπόρο στην εκκλησία να ευλογηθεί. Αυτή η μέρα ήταν και σημάδια για διακοπή των ταξιδιών των ναυτικών, που ξανάρχιζαν με τα Φώτα, με τον αγιασμό των υδάτων από το Σταυρό. Έτσι έλεγαν: Του Σταυρού αρμένιζε, του Σταυρού και δέσε. Το Νοέμβριο εορτάζουν οι Ταξιάρχες που είναι ψυχοπομποί και τους προσέχουν ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι.

ü      Αγ. Ιωάννης ο Βαπτιστής

Επεξήγηση με στρογγυλεμένο παραλληλόγραμμο: Το κάψιμο του Μάη. Ανάβαμε φωτιές στους δρόμους και στις γειτονιές, βάζαμε το ξερό στεφάνι από την Πρωτομαγιά και το ξεπερνάγαμε με άλμα εις μήκος. Αυτό γινότανε του Αϊ Γιαννιού (Μονή Νάξου)Στις 24 Ιουνίου γιορτάζουμε τον Αγ. Ιωάννη τον Βαπτιστή. Το προηγούμενο βράδυ, η παράδοση λέει ότι ανάβουμε μεγάλες φωτιές στις πλατείες και οι άνθρωποι χορεύουν και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια και πηδούν πάνω από τις φωτιές για καλή τύχη.

Ο Αγ. Ιωάννης ο Βαπτιστής ονομάζεται και "κλύδωνας".

Αφού πηδήσουν πάνω από την φωτιά, οι νεαρές ανύπαντρες γυναίκες, παίρνουν ένα άδειο βάζο και το γεμίζουν νερό από τρεις φυσικές πηγές, τοποθετούν μέσα στο βάζο ένα κόσμημα και το σκεπάζουν με ένα άσπρο ύφασμα. Μόλις γεμίσουν το βάζο, πρέπει να παραμείνουν σιωπηλές μέχρι να γυρίσουν από τις πηγές. Γι' αυτό και το ονομάζουν "αμίλητο νερό" .

Νωρίς την ημέρα της γιορτής του Αγ. Ιωάννη του Βαπτιστή, ανοίγουν το βάζο και βγάζουν το πρώτο κόσμημα. Η γυναίκα στην οποία ανήκει το κόσμημα είναι αυτή που θα παντρευτεί πρώτη.

ü      Το Πάσχα του καλοκαιριού : Η κοίμηση της Παναγίας

Στις 15 Αυγούστου, είναι μία από τις πιο άγιες μέρες και θρησκευτική εορτή στην Ελλάδα. Είναι η μέρα που γιορτάζουμε την κοίμηση της Μητέρας του Χριστού. Λέμε, "κοίμηση" γιατί όταν η Παρθένος Μαρία "η Παναγία" (η πιο αγία ) πέθανε, ο Χριστός την πήρε μαζί Του ,στον παράδεισο, ψυχή και σώμα. Στην Ελλάδα, η Παναγία θεωρείται ότι είναι "μητέρα" όλων όσων υποφέρουν, και προστάτιδα του έθνους μας. Οι άνθρωποι νηστεύουν για 15 μέρες, από την 1η μέχρι τις 14 Αυγούστου.

Στις 14 Αυγούστου οι άνθρωποι πηγαίνουν στην εκκλησία και οι γυναίκες και τα παιδιά στολίζουν έναν επιτάφιο με λουλούδια, όπως κάνουν και το Πάσχα. Τα μοιρολόγια που αφιερώνονται στην Παρθένο Μαρία ψάλλονται το απόγευμα, και ακολουθεί η έξοδος του Επιταφίου που μεταφέρεται σε παρέλαση στα δρομάκια του κάθε χωριού μετά από τρεις γύρους στον περίβολο της εκκλησίας.

Επεξήγηση με στρογγυλεμένο παραλληλόγραμμο: Του Αη-Λιά. Γίνονταν στο βουνό, στο ξωκκλήσι τα'Αη-Λιά. Μετά τη λειτουργία, οι μικροπωλητάδες πουλούσαν σοκολάτες, καραμέλες, κλπ. Θυμάμαι που κάθε χρόνο περίμενα να έρθει αυτή η γιορτή για να πάρω ένα κατακόκκινο γλειφιτζούρι με σχήμα πετεινού (Εράτυρα Κοζάνης)Επεξήγηση με στρογγυλεμένο παραλληλόγραμμο: Ο πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Αθανάσιος και η γιορτή του πέφτει το Γενάρη. Τότε όμως είναι χειμώνας και δεν μπορεί να γίνει πανηγύρι. Γι' αυτό το πανηγύρι γίνεται στις 2 Μαΐου που είναι η Ανακομιδή του λειψάνου του και τότε γίνεται αρτοκλασία στο Ναό και γλέντι με όργανα στην πλατεία που κρατά 3 μέρες και συνδυάζεται και με την αργία της Πρωτομαγιάς (Πύργος Κορινθίας)Επεξήγηση με στρογγυλεμένο παραλληλόγραμμο: 30 Ιουνίου του Αγ. Δονάτου. Ένα ξωκκλήσι που πηγαίναμε όλοι από το χωριό. Το πανηγύρι ξεκινούσε με τα όργανα. Έξω από την εκκλησία (μετά το τέλος της λειτουργίας) με πολύ χορό και τραγούδι. Το μεσημέρι τρώγαμε φαγητό (κρέας με ρύζι φτιαγμένο σε μεγάλα καζάνια). Το φαγητό ήταν προσφορά της κοινότητας (Παραμυθιά Θεσπρωτίας)Επεξήγηση με στρογγυλεμένο παραλληλόγραμμο: Το πανηγύρι γινόταν και γίνεται μέχρι και σήμερα στις 17 Ιουλίου, της Αγ. Μαρίνας. Κρατάει 3 μέρες. Αρχίζει την παραμονή της γιορτής και τελειώνει την επόμενη μέρα της γιορτής. Όλοι οι κάτοικοι κάνουν προσφορά στην κοινότητα ρύζι, λάδι, κρέας, κοφτό σιτάρι (πλυγούρι) και ότι άλλο μπορεί ο καθένας και το φαγητό γίνεται σε μεγάλα καζάνια στην αυλή της εκκλησίας. Παραμονή της γιορτής έρχονται τα πούλμαν από την Αθήνα και μεταφέρουν αυτούς που μένουν εκεί. Το γλέντι ξεκινάει με τα όργανα από την παραμονή με κοινοτικό φαγητό χωρίς οι κάτοικοι να δίνουν λεφτά και τελειώνει γύρω στις 10 το πρωί. Το ίδιο επαναλαμβάνεται και τις 3 μέρες (Αγία Μαρίνα Ιωαννίνων)

Στις 15 Αυγούστου είναι μια μεγάλη γιορτή. Είναι μια εθνική εορτή και καθώς είναι στην καρδιά του καλοκαιριού, οι άνθρωποι πηγαίνουν στην εξοχή, κυρίως στα νησιά, για να συμμετέχουν στις παραδοσιακές εορταστικές εκδηλώσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται χορός, τραγούδι και φαγητό. Νησιά όπως η Τήνος και η Πάρος είναι διάσημα για τι θαυματουργές εικόνες της Παναγίας και δεκάδες χιλιάδες πηγαίνουν αυτή τη μέρα για να προσευχηθούν στην Παναγία για ένα θαύμα. Εκτός από τις πολλές παραδόσεις για τα θαύματα της , υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός από ονόματα που δίνονται στην Παναγία. Σε πολλά μέρη η Παναγία ονομάζεται "Ελεούσα", "Παρηγορίτισσα", "Γιάτρισσα" . Ένα από τα πιο γνωστά ονόματα που δίνονται σε Αυτήν είναι Ευλογημένη Παρθένος και "Φανερωμένη". Αυτά τα ονόματα δίνονται σε εικόνες της Παναγίας που αποκαλύφθηκαν από κάποιο θαύμα.